Yatırımcılar ETF yada BYF dendiğinde bu yatırım aracını borsada işlem gören fonlar olarak değerlendiriyorlar. Ki bu, en kısa yoldan doğru bir ifadedir.
Giderek küreselleşen finans dünyasında dönem dönem yeni bir yatırım aracının adını duyuyoruz. Bugün sizlere bahsedeceğimiz finansal enstrümanın adı Exchange Traded Note (ETN).
Dünyada ETN ilk kez 2000 yılının Mayıs ayında İsrail’de bulunan bir şirket tarafından geliştirildi. Bu yatırım aracının amacı İsrail’de önde gelen 25 şirketin yer aldığı TEL AVIV 25 endeksini izlemekti. Bundan iki yıl sonra da ABD’ de Morgan Stanley tarafından başka bir ETN oluşturuldu. Daha sonrasında diğer önemli yatırım bankaları da bu piyasaya girmeye başladılar.
Aslında ETF’ ler ve ETN’ ler birbirlerine çok benzeyen yatırım araçlarıdır. İkisi de temelde baz aldığı bir varlığa göre hareket eder ve borsalarda aktif olarak işlem görürler.
Farkı ise şudur ki; Exchange Traded Note’lar bankalar veya diğer finansal kurumlar tarafından yatırımcılara ihraç edilen teminatsız borçlanma senetleridir. Aynı şekilde borçlanma senetleri gibi de belirli bir vadesi vardır ve bu vade ihraççı tarafından belirlenir.
Bir ETN aslında ihraççı tarafından garanti edilen endeksin yönüne ilişkin bir beklenti senedidir. Örneğin, ETN’ nin bağlı olduğu endeks yukarı yönlü hareket ettikçe satın aldığınız ETN de yukarı yönlü hareket eder.
Yatırımcı bir ETN’ e sahipken kendisine ödenen herhangi bir temettü veya faiz getirisi yoktur. ETN, temel alınan endeksin toplam getirisini yansıtır ancak yatırımcısına düzenli olarak bir ödeme yapmaz. Yatırım fonları ve ETF’ lerin aksine ETN yatırımcılarının ödemesi gereken bir aylık veya yıllık bir vergi yoktur. ETF’ lerde vergi siz o ETF’ i elinizde tutarken sizden alınırken ETN’ lerde vergiye tabi olma durumu sadece satarken gerçekleşir.
ETN’leri tahvil gibi ister vadeye kadar tutabilir veya vade gelmeden satabilirsiniz.
Bir ETN ‘e yatırım yapmadan önce ETN ihraççısının kredi notunu ve risklerini araştırmak en önemli unsurdur. Örneğin, 2008 finansal krizinde ünlü yatırım bankası Lehman Brothers tarafından ihraç edilen birkaç ETN vardı. Krizde şirketin iflas etmesiyle birlikte birçok alacaklı ve Lehman ETN yatırımcıları da vade sonunda ödeme alamayarak zarar etmiş oldu.
Neyse ki bugüne geldiğimizde iyi haber olarak, yatırımcılar, ETN ihraççılarının kredi risklerini (CDS) günlük olarak takip edilebiliyor ve olası bir riske karşı önceden önlem alma şansı artıyor.
Şu anda ABD’de işlem gören ETN’lerle ilgili detaylı bilgilere bu bağlantıdan ulaşabilirsiniz: www.etf.com/etfanalytics/etf-finder
kaynakça:
https://www.marketwatch.com/tools/markets/exchange-traded-notes
https://en.wikipedia.org/wiki/Exchange-traded_note
https://www.fidelity.com/learning-center/investment-products/etf/types-etfs-etns
https://www.investopedia.com/financial-edge/0213/etf-or-etn-whats-the-difference.aspx
