Exchange Traded Fund (ETF), bizdeki adıyla Borsa Yatırım Fonları (BYF) hisse senedi gibi işlem görmesi, günlük alım satım imkanı vermesi ve düşük maliyetleri sebebiyle dünya çapında yatırımcılar tarafından oldukça ilgi görmekte. Türkiye’de ve dünyada ETF piyasasında neler oluyor merak ediyorsanız bu yazıyı ve devamındakileri okuyabilirsiniz.
Güncel verilere göre tüm dünyada 7,7 trilyon dolar değerinde varlık, borsa yatırım fonlarında değerlendirilmekte. Bu varlıkların yarısı ise ABD piyasalarında bulunmaktadır. Avrupa tarafında yönetilen varlıkların toplam değeri ise 2 milyar ABD Dolarına yakındır.
Yurtiçinde ise yönetilen borsa yatırım fonlarındaki toplam değer yaklaşık 8 milyar TL. Dolar bazında ise 960 milyon dolara denk gelmekte. Türkiye’de ilk BYF 2004 yılında kuruldu ve o günden bu yana birçok BYF BİST’te işlem görmekte. Gelişmiş ülke piyasalarındaki BYF hareketliliği ülkemizde sınırlı kalsa da salgın döneminde borsaya gelen yeni yatırımcılar ve varlık arayışları ülkemizdeki BYF’lerin bilinilirliğini son yıllarda oldukça artırdı. Öyle ki, işlem hacimleri artan BYF’lerin yanına yenileri de eklenmeye başladı. Ziraat Portföy Yönetimi 2020 yılında Mart, Temmuz ve Kasım aylarında toplamda 7 tane BYF’nin halka arzını gerçekleştirdi. Böylece Türkiye’de işlem gören BYF sayısı 13’e yükseldi.
2020 yılı piyasalar açısından oldukça inişli çıkışlı bir yıl oldu. Dolayısıyla borsa yatırım fonları da bu ani düşüşlerden ve dalgalanmalardan payını aldı. Diğer yandan da önemli gelişmeler yaşandı. Dünyada ve Türkiye’de ETF piyasalarında neler oldu, kısaca göz atacak olursak;
Türkiye’de toplamda 7 yeni borsa yatırım fonu kuruldu.
TEFAS’ta yatırım fonları ve emeklilik fonlarının bilgilerine ulaşabilmemizin yanı sıra, siteye borsa yatırım fonları güncellemesi de geldi. Böylece kullanıcılar artık BYF verilerini TEFAS üzerinden de takip edebilecek.
Gümüşe “Reddit” İlgisi
Salgın ile birlikte piyasadaki ekonomik belirsizlik yatırımcıların “güvenli liman” larına kaçışı olmuştu. Ons altın tarihi zirveleri gördü, bunun yanında gümüş, paladyum gibi diğer değerli metaller de önemli yükseliş kaydetti. Özellikle gümüşte yaşanan tedarik sıkıntısı değerli metaller içinde kendisini biraz daha ön plana çıkarmıştı. 2021’in ilk haftalarında Reddit kullanıcıları, ABD’deki hedge fon yöneticilerine tepki olarak “Gamestop” hisselerini alarak tüm dünyada ses getirmişti. Bu aksiyonun aynısını gümüş için aldılar. Reddit’te gümüş fiyatlarının yıllardır büyük bankalar tarafından baskı altında tutulduğu, aslında asıl değerinin 1.000$ civarında olması gerektiğini savunan kullanıcılar, bu yorumlarından sonra ons gümüşte de tepki alışlarına neden oldular. Böylece ons gümüş birkaç gün içerisinde %20’ye yakın değer artışı yaşadı. Bu gelişmeler haliyle yurtiçi emtia piyasasını da hareketlendirdi. Gram gümüş 185 TL seviyelerinde yatay seyrederken 218 TL fiyatlarını gördü, öte yandan Türkiye’de gümüşe dayalı tek BYF olma özelliğini taşıyan GMSTR bu yükselişte biraz sınırlı kalsa da 40 TL’den 48 TL fiyatlarını gördü. Gümüş borsa yatırım fonunun özelliği olarak; yatırımcılarının talep ettikleri gümüşü alıp Takasbank’ta tutmaktadırlar. Dolayısıyla gümüş borsa yatırım fonu, salgında gümüş üretimi yapan rafinerilerde üretim sıkıntısı yaşanması ve gümüş temininde yetersiz kalınmasıyla ilgili sık sık özel durum açıklamasında bulunmakta. Bu da BYF’nin net aktif değerinde fiyat anormallikleri meydana getirmektedir. Salgının artış kaydettiği dönemde başlayan kısıtlamalar bu gibi BYF’lerin riskini artırmaktadır, yatırım kararlarınızda bu faktörleri de göz önünde bulundurmanızda yarar var. Fakat diğer yandan uzmanlar tarafından gümüş, uzun vadede hala uyuyan bir dev olarak nitelendiriliyor.
Emtia ETF’lerindeki Hareketlilik
Ons Altın 1.723$ dan işlem görürken, vadelileri ise 1.730$ seviyelerinde. 2021 yılına 1.900$ seviyelerinden başlayan ons altın yılbaşından bu yana yatırımcısına %9,31 kayıp yaşatmıştır. ABD’de işlem gören bazı Altın ETF’lerinin performansları ise aşağıdaki tabloda mevcuttur:
Nisan ayı itibarıyla ons gümüş 26,13$ seviyelerinde işlem görmekte. 2021 yılına 26,52$ ile başlayan değerli metal, yılbaşından bu yana yatırımcısına %1,47 oranında kayıp yaşattığı görülüyor. Bu, ons altına göre daha sınırlı bir kayıp.
Bazı ABD Gümüş ETFleri
MSCI TURKEY ETF’ine Para Girişi
Ekim 2020’de iShares MSCI Turkey ETF’ine 23,7 milyon dolarlık giriş yaşandı ve bu yılın en yüksek aylık girişi oldu. Fakat TCMB haberinden sonra satışlar yaşandı ve 29$ seviyelerinden 23$’a geriledi.
TUR — (iShares MSCI Turkey ETF) 23.78$
ETF’lerde Para Girişi
ABD’de işlem gören ETF’ler, herhangi bir çeyrekte şimdiye kadarki en büyük meblağ olan 2021 yılının birinci çeyreğinde 245,4 milyar dolar para girişi sağlandı.
Kapatılan ETF’ler
Geçtiğimiz hafta, State Street Global Advisors, 10 ETF’inin kapatılmasını tamamladı. Fonlar, bu yıl şimdiye kadar kapatılan diğer altı ETF’ine katılarak toplamı 16’ya çıktı.
- SPDR Dorsey Wright Fixed Income Allocation ETF (DWFI)
- SPDR EURO STOXX Small Cap ETF (SMEZ)
- SPDR MFS Systematic Core Equity ETF (SYE)
- SPDR MFS Systematic Growth Equity ETF (SYG)
- SPDR MFS Systematic Value Equity ETF (SYV)
- SPDR Solactive Canada ETF (ZCAN)
- SPDR Solactive Germany ETF (ZDEU)
- SPDR Solactive United Kingdom ETF (ZGBR)
- SPDR Solactive Hong Kong ETF (ZHOK)
- SPDR Solactive Japan ETF (ZJPN)